Γράφει ο Θωμάς Μέλλος
Η άσκηση αποτελεί σημαντική συμπληρωματική θεραπεία πολλών νοσημάτων. Συχνά όμως η μη «συνταγογράφησή της» όσον αφορά την ένταση, τη διάρκεια και τη συχνότητα της, την καθιστά από ευεργετική, ανεπαρκή και ενίοτε επικίνδυνη.
Η αθλητική ενασχόληση ως κοινωνικό φαινόμενο, έχει διεισδύσει στις αναπτυξιακές ηλικίες, οι οποίες είναι βιολογικά ανώριμες για υψηλές επιβαρύνσεις, απαιτήσεις και προσδοκίες. Ακόμα περισσότερο όμως, έχει διεισδύσει στη μέση και στην τρίτη ηλικία, που λόγω ανεπαρκούς υποδομής και πιθανών, συχνά λανθανουσών, συννοσηροτήτων, εμφανίζονται ευπαθείς όχι μόνο μυοσκελετικά αλλά και από την πλευρά της εσωτερικής παθολογίας.
Οι αθλητικοί τραυματισμοί (αθλητικές κακώσεις) συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της άσκησης και όλοι οι αθλούμενοι κινδυνεύουν από αυτούς. Χωρίζονται σε οξείες, χρόνιες και σε κακώσεις από υπερβολική καταπόνηση. Κυρίως αφορούν τους μύες, τους τένοντες, τα οστά, τους συνδέσμους και τον αρθρικό χόνδρο. Οι πιο συχνοί αθλητικοί τραυματισμοί είναι οι μυϊκές θλάσεις, τα διαστρέμματα των συνδέσμων και οι τενοντίτιδες. Μπορεί όμως να είναι και ρήξεις συνδέσμων, χονδροπάθειες, κατάγματα κ.λπ.
MD Ορθοπαιδικός Χειρούργος – Ειδικός Αθλητίατρος
Μετεκπαιδευθής TUM Department, Department of Sports Medicine, Munich, Germany Διευθυντής Β΄ Ορθοπαιδικής Κλινικής – Προληπτικής και Αθλητικής Τραυματολογίας, ΙΑΣΩ Θεσσαλίας
Τα αίτια των αθλητικών τραυματισμών
Οι συχνότερες αιτίες των αθλητικών κακώσεων είναι η κακή τεχνική, ο ακατάλληλος αθλητικός εξοπλισμός, η ανεπαρκής προθέρμανση και η υπερβάλλουσα προπόνηση (υπερπροπόνηση).
Πρόληψη των αθλητικών τραυματισμών
Ατυχήματα συμβαίνουν παντού, είτε στην καθημερινή ζωή είτε στον αθλητικό χώρο. Είναι όμως, προτιμότερο να προλαμβάνει κανείς τις αθλητικές κακώσεις, από το να τις θεραπεύει. Η πρόληψη των αθλητικών κακώσεων μπορεί να επιτευχθεί, αν τηρούνται κάποιοι εξαιρετικά απλοί κανόνες. Στη σωστή πρόληψη πρέπει να συμβάλλουν τόσο ο αθλητής όσο και ο προπονητής, ο αθλητικός σύλλογος, καθώς και ο εξειδικευμένος ιατρός-ορθοπαιδικός. Οι γενικές αρχές για την πρόληψη των αθλητικών κακώσεων είναι:
- Η καλή φυσική κατάσταση (αερόβια προπόνηση, μυϊκή ενδυνάμωση)
- Η σωστή προπόνηση (η σωστή προθέρμανση και αποθεραπεία πριν και μετά από κάθε αθλητική δραστηριότητα θα ενισχύσουν την ελαστικότητα των μυικών ινών αποτρέποντας πιθανές κακώσεις μαλακών μορίων)
- Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή.
- Η επαρκής ενυδάτωση
- Ο καλός ύπνος
- Οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις (προαγωνιστικός αθλητικός έλεγχος, π.χ από ορθοπαιδικό, καρδιολόγο ή και ιατρό άλλης ειδικότητας)
- Ο κατάλληλος εξοπλισμός (π.χ προστατευτικά καλύμματα, ειδικά παπούτσια)
- Η τήρηση των κανόνων ασφαλείας συμβάλλουν στην αποφυγή των αθλητικών κακώσεων.
Βελτίωση αθλητικής απόδοσης
Η σωστή μέτρηση και παρακολούθηση της αθλητικής απόδοσης, θέτει σωστές βάσεις προπόνησης. Η αθλητική τραυματιολογία έχει σαν σκοπό την πρόληψη και θεραπεία των αθλητικών κακώσεων και μυοσκελετικών συνδρόμων σε αθλητές υψηλού επιπέδου και περιστασιακά αθλούμενους, καθώς επίσης και την παροχή ολοκληρωμένης ιατρικής μέριμνας σχετιζόμενης με την άθληση και την επίτευξη επιδόσεων.
Διάγνωση των αθλητικών τραυματισμών
Η διάγνωση των αθλητικών κακώσεων γίνεται μετά από κλινική εξέταση από εξειδικευμένο Ορθοπαιδικό Χειρουργό – Αθλητίατρο. Ανάλογα με τον τραυματισμό, μπορεί να χρειαστούν ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις όπως ακτινογραφίες, υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία.
Θεραπευτική αντιμετώπιση αθλητικών τραυματισμών
Η αντιμετώπιση των αθλητικών κακώσεων εξαρτάται από τη φύση της κάκωσης και η προϋπόθεση για την σωστή αποκατάσταση είναι η σωστή διάγνωση. Η αντιμετώπιση με βάση το τι είναι πιθανό ή την πεποίθηση του αθλητή, του προπονητή ή κάποιου άλλου ατόμου, οδηγεί συχνά σε λάθη που εύκολα θα μπορούσαν να αποφευχθούν. Η Ιατρική Επιστήμη μέσω της Αθλητιατρικής έχει εξελίξει τις μεθόδους πρόληψης και αντιμετώπισης των αθλητικών κακώσεων.
Το σημαντικό δεν είναι μόνο η διαχείριση του πόνου, αλλά η κάλυψη των αναγκών του αθλητή προκειμένου να αποφύγει τους τραυματισμούς και να βελτιστοποιήσει την απόδοσή του.
Info
Β΄ Ορθοπαιδική Κλινική – Προληπτικής και Αθλητικής Τραυματολογίας ΙΑΣΩ Θεσσαλίας: https://bit.ly/iaso-sport-injuries