Στέλιος Κυριακίδης
Ακριβώς πριν από έναν χρόνο ο φημισμένος Διεθνής Μαραθώνιος της Βοστόνης πνίγηκε στο αίμα.
Ακριβώς πριν από έναν χρόνο ο φημισμένος Διεθνής Μαραθώνιος της Βοστόνης πνίγηκε στο αίμα.
Η βομβιστική επίθεση των Τσετσένων αδελφών Τσαρνάεφ άφησε πίσω της τρεις νεκρούς και 150 τραυματίες, συγκλονίζοντας τον πλανήτη. Φέτος, οι Αμερικανοί μετρούν αντίστροφα για τη διεξαγωγή του αγώνα στις 21 Απριλίου, τον «Μαραθώνιο Κυριακίδη» όπως τον αποκαλούν πολλοί αφού πριν από 68 χρόνια, ο θρυλικός Ελληνοκύπριος δρομέας Στέλιος Κυριακίδης άφησε εποχή νικώντας υποσιτισμένος, λόγω της Κατοχής, τους αντιπάλους του.
 |
O Στέλιος Κυριακίδης αν και υποσιτισμένος κατάφερε να κερδίσει τους αντιπάλους του στον Μαραθώνιο της Βοστόνης, το 1946. Το κατόρθωμά του γοήτευσε τους Αμερικανούς, οι οποίοι τον αποκάλεσαν «απόγονο του Φειδιππίδη», ενώ του προσέφεραν χρήματα για να γίνει επαγγελματίας αθλητής αλλά και ηθοποιός στο Χόλιγουντ.
|
«Οι Αμερικανοί τον θυμούνται ακόμα. Μάλιστα στη διαδρομή του Μαραθωνίου της Βοστόνης, ένα μίλι από το σημείο εκκίνησης έχουν τοποθετήσει ένα μεγάλο γλυπτό "Το Πνεύμα του Μαραθωνίου" το οποίο παρουσιάζει τον Στέλιο Κυριακίδη να τρέχει και δίπλα του τον Σπύρο Λούη να του δείχνει τον δρόμο προς τη νίκη. Στις ΗΠΑ τον αποκάλεσαν ''ο απόγονος του Φειδιππίδη'', του προσέφεραν χρήματα για να γίνει επαγγελματίας αθλητής αλλά και ηθοποιός στο Χόλιγουντ. Τέτοια ήταν η φήμη του... Διαπίστωσα δυστυχώς πως η ιστορία του είχε ξεχαστεί και ότι μάλιστα η νέα γενιά την αγνοεί εντελώς. Και όμως εκείνος θα μπορούσε να αποτελέσει ένα εξαιρετικό πρότυπο για τα παιδιά. Γι' αυτό και θελήσαμε να μεταφέρουμε τη ζωή του σε ένα παιδικό βιβλίο. Μαζί με τον Γιώργο Σγουρό, ο οποίος έχει κάνει και την εκπληκτική εικονογράφηση, δώσαμε τον καλύτερό μας εαυτό για να αποδώσουμε την ιστορία του, όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται. Το βιβλίο μας, το οποίο παρουσιάζεται στις 3 Απριλίου στο αμφιθέατρο της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας από 7 ετών και πάνω και μέσα στις 40 σελίδες του το μήνυμα που περνάει είναι ότι: "όλα είναι δυνατά να συμβούν εάν έχουμε στόχο". Η Έλενα Πατάκη αγκάλιασε με μεγάλη αγάπη την προσπάθειά μας. Προσωπικά θα διαθέσω όλα τα έσοδα από τη συγγραφή σε φιλανθρωπικά ιδρύματα μέσω του «Μαζί για το παιδί» και της «Lifeline Hellas», της οποίας είμαι μέλος του ΔΣ, ενώ μεγάλος αριθμός βιβλίων θα δωριστούν σε δημοτικά σχολεία, αθλητικούς συλλόγους και βιβλιοθήκες της χώρας».
Μάζευε χρήματα για την Ελλάδα
 |
Ο Στέλιος Κυριακίδης υπήρξε Βαλκανιονίκης και έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου το 1936 και του Λονδίνου το 1948.
|
Ο Κυριακίδης υπήρξε Βαλκανιονίκης, έλαβε μέρος σε δύο Ολυμπιάδες (Βερολίνο 1936, Λονδίνο 1948) και ήταν ο πρώτος αθλητής εκτός Αμερικής-Καναδά που νίκησε στον Μαραθώνιο της Βοστόνης. Μετά τη νίκη του έμεινε για δύο μήνες στις ΗΠΑ, συγκεντρώνοντας μεγάλη βοήθεια για την ταλαιπωρημένη Ελλάδα. Το ποσό έφθασε τα 250.000 δολάρια, ενώ η οικογένεια Λιβανού παραχώρησε δύο πλοία της για να μεταφέρουν τα είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, ρούχα και φάρμακα). Η βοήθεια αυτή ονομάστηκε «Πακέτο Κυριακίδη». Μάλιστα η προσπάθειά του ευαισθητοποίησε τότε την παγκόσμια κοινότητα για να στείλει έκτακτη βοήθεια στους Έλληνες που αργοπέθαιναν από την πείνα. Ο Αμερικανός αθλητής Τζόνι Κέλι και φαβορί για τη νίκη δήλωσε μετά τον αγώνα: «Πώς θα μπορούσα να κερδίσω ποτέ έναν τέτοιον αθλητή; Εγώ έτρεχα για τον εαυτό μου κι αυτός για μια ολόκληρη πατρίδα».
«Στις ΗΠΑ έχουν γραφτεί βιβλία για τον άθλο του παππού μου και το NBC έχει γυρίσει βραβευμένο ντοκιμαντέρ. Ήταν ο άνθρωπος που δεν περίμενε από το κράτος να τον βοηθήσει, αντίθετα βοήθησε αυτός τη χώρα του. Δεν ήταν υλιστής, δεν είχε αυτοκίνητο και κυκλοφορούσε με ποδήλατο από τη Φιλοθέη έως το Σύνταγμα μέχρι το τέλος της ζωής του το 1987. Ήταν λιτοδίαιτος και κοιμόταν από τις 9 το βράδυ. Θυμάμαι, περνούσαμε μπροστά από τις καφετέριες και όταν έβλεπε τους νέους να κάθονται με τις ώρες μπροστά από τον φραπέ και να καπνίζουν τρελαινόταν. Μου έλεγε συνεχώς πως χαραμίζεται άδικα η νεολαία. Ήταν όμως και καταπληκτικός παππούς. Μας πήγαινε με τον αδελφό μου στον Άγνωστο Στρατιώτη για να ταΐσουμε τα περιστέρια και βόλτα στον Εθνικό Κήπο ενώ κάθε απόγευμα μας έπαιρνε για να αθληθούμε μαζί του στον Αθλητικό Όμιλο Φιλοθέης».
 |
Οι γιατροί στις ΗΠΑ πίστευαν πως θα πέθαινε από εξάντληση κατά τη διαδρομή, καθώς ήταν εξαιρετικά αδύναμος. Τους διέψευσε...
|
Το έπος του 1946
Τερμάτισε και φώναξε δυνατά «For Greece!»
Τερμάτισε και φώναξε δυνατά «For Greece!»
Ο Στέλιος Κυριακίδης ήταν ο δρομέας που κατέρριψε την επίδοση τεσσάρων δεκαετιών του Σπύρου Λούη στον Μαραθώνιο. Γεννημένος στο χωριό Στατός της Πάφου το 1910, με την παραμικρή αφορμή πήγαινε με τα πόδια στο απέναντι χωριό που απείχε 20 χιλιόμετρα. Από νεαρός συμμετείχε σε Παγκύπριους Αγώνες και το 1934 μετακόμισε στην Αθήνα, όπου εργάστηκε ως εισπράκτορας της ΔΕΗ, συνεχίζοντας τον αθλητισμό με προπονητή τον Ότο Σίμιτσεκ. Στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου γνώρισε τους Τζέσε Όουενς και Τζόνι Κέλι, οι οποίοι τον παρότρυναν να συμμετάσχει στον Μαραθώνιο της Βοστόνης.
Το 1941 παντρεύτηκε την Ιφιγένεια Κατσαρέλου με την οποία απέκτησαν τρία παιδιά: την Ελένη, τον Δημήτρη και τη Μαίρη. Το γαμήλιο δώρο του ήταν ένα ψωμί κι αυτό μισό. Το 1943 στο Χαλάνδρι συνελήφθη από Γερμανούς με άλλα 49 άτομα (που εκτελέστηκαν) εξαιτίας του φόνου ενός Γερμανού στρατιώτη. Ο κατακτητής αξιωματικός ήταν μαραθωνοδρόμος και τον άφησε ελεύθερο, όταν βρήκε στο πορτοφόλι του την κάρτα διαπίστευσης των Αγώνων του Βερολίνου.
Το 1946, ο 36χρονος Στέλιος Κυριακίδης αποφάσισε να ταξιδέψει στη Βοστόνη. Είχε πέντε χρόνια να προπονηθεί ενώ ήταν αδύναμος και υποσιτισμένος. Μάλιστα η σύζυγός του του είπε: «Είσαι τρελός; Έτσι κοκαλιάρης όπως είσαι θα πεθάνεις!».
«Ήταν πεισματάρης, γιατί το 1938 όταν συμμετείχε για πρώτη φορά στο Μαραθώνιο της Βοστόνης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει επειδή τα παπούτσια που του δώρισαν οι Έλληνες ομογενείς ήταν καινούργια και του μάτωσαν τα πόδια. Έδωσε όρκο τότε ότι θα ξαναγυρίσει και θα νικήσει. Ξεκίνησε τις προπονήσεις τρέχοντας ξυπόλητος στις γραμμές του τρένου προκειμένου να σκληρύνει τα πόδια του...».
Η φτωχή Ελλάδα αδυνατούσε να καλύψει τα έξοδα του ταξιδιού, έτσι πούλησε την ηλεκτρική κουζίνα και το ραδιόφωνό του, παρά τις παρακλήσεις της συζύγου του. Όταν έφτασε στις ΗΠΑ δήλωσε: «Ήρθα να τρέξω για 7 εκατ. πεινασμένους Έλληνες».
Στην Αμερική οι γιατροί πίστευαν πως θα πέθαινε από εξάντληση, καθώς ήταν εξαιρετικά αδύναμος. Έτσι υπέγραψε υπεύθυνη δήλωση, αναλαμβάνοντας όλη την ευθύνη αν κάτι του συμβεί.
«Ήταν ο 50ός Μαραθώνιος και για τους Αμερικανούς είχε ιδιαίτερη σημασία. Τον υποδέχτηκε ο ομογενής Γ. Δημητρακόπουλος, ιδιοκτήτης ξενοδοχείου στο οποίο τον φιλοξένησε. Είχε πει μάλιστα στον μάγειρα, που ήταν επίσης Ελληνας, να κάνει ό,τι μπορεί για να τον παχύνει. Και πράγματι κέρδισε 5 κιλά μέσα λίγες ημέρες».
Στις 20 Απριλίου, δόθηκε η εκκίνηση. Ο Κυριακίδης είχε ζητήσει να αγωνιστεί με τον αριθμό 77 (το 7 ήταν τυχερός αριθμός στην Αρχαία Ελλάδα, έτσι ήθελε να είναι δύο φορές τυχερός).
«Ο παππούς μου έτρεξε με σύστημα, δεν σπατάλησε δυνάμεις από την αρχή αλλά επιτάχυνε από το μέσον της διαδρομής. Στα τελευταία χιλιόμετρα προπορευόταν μαζί με τον Τζόνι Κέλι. Τότε ένας ηλικιωμένος Ελληνας τραβώντας δακρυσμένος τα μαλλιά του είπε: ''Για την Ελλάδα Στέλιο μου! Για τα παιδιά σου!''. Αυτή η φράση αναπτέρωσε τις δυνάμεις του για να τερματίσει πρώτος, φωνάζοντας: ''For Greece!''».
Στις 23 Μαΐου, επέστρεψε στην Αθήνα, όπου περίπου 1 εκατ. Ελληνες τον υποδέχθηκαν με τιμές ήρωα. Για πρώτη φορά μετά την Κατοχή, φωταγωγήθηκε η Ακρόπολη προς τιμήν του.
Μάγδα Λιβέρη